Teyemmümün Sıhhatinin Şartları
Teyemmümün Sıhhatinin Şartları
Teyemmümün sahih olması, sekiz şartın yerine getirilmesine bağlıdır ki bunların:
Birincisi; niyet etmektir. *1 Niyet, aslında kalbi (yapılacak) işe bağlamak olup, teyemmüm edilecek şeye el vururken yapılır.
Niyetin doğru olabilmesi için üç şart vardır ki bunlar:
(1) Müslüman olmak;
(2) Söylediği şeyin ne ifade ettiğini ayırt edecek halde bulunmak;
(3) Neye niyet ettiğinin farkında olmak.
Namaz için teyemmüme, aşağıdaki üç şeyden biriyle niyet edilmesi halinde doğru olur: Ya temizliğe niyetedilmeli, yahut namaz kalmak için, yahut da temizlenmeden yapılması doğru olmayan bir ibâdeti yapmak için niyet etmelidir. Çünkü sadece teyemmüme niyet edildiğinde, yahut da cünüp olmayan kimsenin Kur’an okumak kasdıyla yaptığı teyemmümle namaz kılınmaz.
İkincisi; şehirde de olsa suyun bir mil *2 uzaklıkta bulunması gibi teyemmümü meşru kılacak bir mazeretin bulunması; hastalık, zarar vereceğinden ve hastalığa sebeb olacağından korkulan soğuk, düşman korkusu, susuzluk, hamur yoğurmak için ihtiyaç duyulması, [çorba pişirmek için değil], su çıkaracak âletin *3 bulunmaması; başladığını devam ettirmek için dahi olsa, *4 cenaze ve bayram namazlarım kaçırmamak için teyemmüm edilmesi. [Cuma ve vakit *5 namazlarını kaçırma endişesi mazeret sayılmaz.]
Üçüncüsü; teyemmümün odun, gümüş ve altınla değil de toprak, taş ve kum gibi yeryüzü cinsinden temiz şeylerle yapılması.
Dördüncüsü; meshedilecek yerlerin her tarafını meshetmek.
Beşincisi; meshi, elin tamamı yahut çoğuyla yapmak; Öyle ki meshi iki parmakla tekrarlayarak (herhangi bir uzuvda) meshedilmedik yer bırakmasa dahi böyle bir uygulama doğru olmaz. Ama başa meshetmek bu hükmün dışındadır.
Altıncısı; elin iç kısmıyla, aynı yere de olsa iki kere vurmak, vücuduna toprak temas eden kimsenin teyemmüm niyetiyle azalarını meshetmesi iki kere vurmak yerine geçer.
Yedincisi; hayızlı ve lohusa olmamak ve abdest bozucu hallerin bulunmaması.
Sekizincisi; mum ve yağ gibi meshe engel olucu şeyleri gidermektir.
*1 Abdeste niyet ile teyemmüme niyet arasındaki fark şudur: Abdestîn doğru olabilmesi için niyet şarttır. Abdest (gusül de öyle) su ile alındığı, su tabiatı icabı temizleyici olduğu için abdest alan yahut gusleden kimse, suyu kullandığı zaman abdest ve gusülle hedeflediği temizliğe kavuşmuş olur. Teyemmüm ise toprakla yapılır. Toprak, tabiatı icabı kirlidir. Hak Teâlâ, zaruret için onu temiz addetmiştir. Bizler yüzümüzü toprakla meshettiğimizde, bunu temizlik için mi, yoksa kirletmek için mi yaptığımız anlaşılmaz; meğer ki niyet etmiş olalım. Yüz ve ellerin toprakla meshedilmesinin temizlikten sayılabilmesi için mutlaka niyet edilmelidir.
*2 Lügat itibariyle mil; gözün görebildiği en son noktadır. Şer’an ise mil, üçte bir fersah olup bu da dört bin zirâ’dır.
*3 Meselâ eğer çevrede, kuyudaki sudan başka su yoksa, bu suyu çıkarmak için kova ve ip gibi bir âlet bulunmuyor ve kuyuya inip çıkmak da mümkün olmuyorsa, bu durumda kuyu evin içinde de olsa, su yok kabul edilir.
*4 Meselâ cenaze veya bayram namazında iken abdesti bozulan birinin tekrar abdest aKmaya zaman ayır)ması halinde namazı kaçırma endişesinden ötürü teyemmüm ederek kıldığı namaza devam edebilir.
*5 Bunun sebebi şudur: Cenaze namazı kaçırıldığı zaman onun yerine geçecek bir başka namaz yoktur. Cuma namazı kaçırıldığında yerine öğle namazı kılmabilir. Aynı şekilde bir vaktin farzı, ancak bir abdeste yetecek zaman kalıncaya kadar tehir edilmiş olsa, namazı kaçırmamak için teyemmüm edilemez. Çünkü bu durumda namaz kaçırılsa bile kaza edilebilir. Ama namazların bu derece tehiri günahtır.