Abdestin Farzları
Abdestin Farzları
Abdestin rükünleri (farzları) dörttür:
Birincisi; yüzün, alnın en üst tarafından başlamak üzere çene altına kadar olan kısmıyla, iki kulak yumuşakları arasında kalan kısmını yıkamak.
İkincisi; dirsekler de dahil olmak üzere, elleri yıkamak.
Üçüncüsü; ayağı, topuklarla beraber yıkamak.
Dördüncüsü; başın dörtte birini meshetmek.
Abdestin Alınış Sebebi
Ancak abdestli olarak yapılması uygun olan birtakım şeyler *2 yapılmak istendiğinde abdest alınır; budur abdestin sebebi ve dünya ile ilgili değerlendirmesi. Ahiretle ilgili yönü ise sevaba kavuşmaktır.*3
Abdestin Farz Olmasının Şartları
Abdestin farz olması için akıllı olmak, bulûğ çağına gelmek, müslüman olmak, abdeste yetecek kadar suyu kullanabilecek durumda bulunmak, abdestsiz olmak, hayızlı ve lohusa olmamak ve bir de vaktin dar olmaması gerekir.
Abdestin Sıhhatinin Şartları
Abdestin doğru olabilmesi için temiz suyun, cildin her yerine temas etmesi, hayızlı ve lohusa olunmaması, abdesti bozan şeylerden uzak bulunulması ve bir de mum ve yağ gibi suyun vücuda sirayetini Önleyici şeylerin giderilmesi şarttır.
*1 Abdestin Arapçası vuzû olup güzellik ve temizlik manasınadır. Fakihlerin ıstılahında ise abdest, yüzü, elleri, ayakları yıkamak ve başa meshetmekten ibarettir. Bu uzuvlar, yıkanınca temizlenmelerinin yanı sıra, üzerlerindeki toz toprak gibi şeyler ile insanların üzerine konan sinek ve benzeri şeyler vasıtasıyla taşınan hastalık mikropları da giderilmiş olur. Abdestin farz oluşunda, yukarıda dile getirdiğimiz birtakım şeylere maruz kalan uzuvların yıkanmasının emredilmesinde, tavsifi mümkün olmayan nice hikmetler vardır. Bir defa insana son derece zararlı olan mikroplar bu uzuvların yıkanmasıyla giderileceği gibi, insanın üzerindeki uyuşukluk gider, yerine canlılık gelir. Abdesti olmayanlara, her namaz kılmak isteyişlerinde abdest almalarının emredilişi düşünüldüğünde, bu ibadetin farz oluşunun hikmet ve esrarı çok daha iyi anlaşılır. Üç azanın yıkanması ve başa meshedilmesi, “Ey iman edenler, namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi ve başlarınızı meshedip topuklarınıza kadar ayaklarınızı yıkayın” mealindeki âyet-i celîle ile sabittir. Başın dörtte birine meshedihnesini ise,
Rasûlullah (Aleykissalâtü vesselâm)’m “Abdest alıp nâsiyesini (başının ön kısmını) meshetmesinden dolayıdır. Evet, bu kısım, başın dörtte birini oluşturuyor. Çünkü baş, dört bölümden oluşmaktadır ki, bunlardan ikisi başın önden orta kısmına kadar olan nâsiye bölümü ile buradan
itibaren başın enseye kadar olan kısmı ve ikisi de başın sağ ve sol yanlarıdır.
*2 Meselâ, abdestsiz namaz kılmak, Kâ’be’yi tavaf etmek, Mushaf ı taşımak haramdır.
*3 Eğer ibâdet niyetiyle bu üç aza yıkanır ve başa meshedilirse bu böyledir. Serinlemek veya temizlik niyetiyle yapılırsa sevaba nail olunmaz. Niyet ederek abdest almak ibâdettir, ibâdetin ise her türlüsüne âhirette sevap vardır.