Abdestin Sünnetleri
Abdestin on sekiz sünneti vardır ki bunlar:
(1) Elleri bileklere kadar yıkamak,*1
(2) Elleri yıkamaya abdeste başlarken besmele çekmek,
(3) Misvak kullanmak,*2 (misvak yoksa, yerine parmağı kullanmak),
(4) Bir avuç suyla da olsa ağzı üç kere mazmaza etmek; *3
(5) Buruna üç kere su çekmek (istinşak); *4
(6) Oruçlu olmayanların ağıza ve buruna suyu fazla fazla çekmeleri,
(7) Bir avuç suyu, sık sakalın arasına alttan yukarı doğru temas ettirmek *5
(8) Parmak aralarını ovuşturmak; *6
(9) Azaları üçer kere yıkamak;
(10) Başın tamamını bir kere meshetmek,
(11) Başa kullanılan su ile de olsa, kulakları meshetmek,
(12) Su döktükten sonra azaları ovmak, *7
(13) Azaları ara vermeden peşpeşe yıkamak, *8
(14) Niyet etmek,*9
(15) Allah Teâlâ’nın Kitâb-ı Kerîm’inde belirtilen sıra ve tertibe uymak;
(16) Azaları yıkamaya sağdan başlamak *10
(17) Azaları yıkamaya parmak uçlarından başlamak,
(18) Başın ön kısmından başlayarak meshetmek, boynu meshetmek, boğazı değil… Bu son dördünün müstehap olduğu söylenilmektedir.

*1 Bilek, elle kol arasında kalan kısım. Elleri yıkamanın sünnet oluşu, “Sislerden biri uykudan uyanınca elini yıkamadan (su) kabına sokmasın, çünkü (sokan kişi) elinin gece nerelere temas ettiğini bilmez” mealindeki hadis-i şerifle sabittir. Elleri yıkamak, sadece uykudan uyananlar için sünnet olmayıp, abdest almak isteyen herkese sünnettir. Hadis-i şerifte uykudan uyanma şartı, bir âdeti dile getiriyor ki, o da
insanın sabah namazının ab-destini uykudan uyanınca alması meselesidir.
*2 Misvak, “Erak” denilen ağacın dallarından elde edilen ve dişleri fırçalamak için kullanılan bir dal parçasıdır. Bunu kullanmanın sünnet oluşu Efendimiz (Aleyhissalâtü vesselâm)’in, “Ümmetime zor gelmeyeceğini bilseydim her namazda misvak kullanmalarını emrederdim” hadîs-i şerifiyle sabittir.

*3 Mazmaza: Çalkalamak suretiyle ağzın her bölgesine suyun temasını sağlamaktır.
*4 îstinşak: Su ve su yerine geçen şeyleri burun yumuşağına varacak şekilde çekmektir.
*5 Rasûlullah (Aleyhissalâtü vesselam), abdest alırken avucuna su alarak, alttan itibaren sakalının aralarına sürmüş ve: “Bunu bana Rabbim Teâlâ emretti” demiştir.

*6 Parmaklar, birbiri arasına geçirilerek ovuşturulur. Ayak parmakları ise, sol elin küçük parmağı, sağ ayağın küçük parmağından başlayıp
sol ayağın küçük parmağına kadar bütün ayak parmaklarının aralarına sokularak ovuşturulur (hilallanır).
*7 Ovmak, suyu döktükten sonra elin azalar üzerine temasla gezdirilmesidir. Mâliki ve Evzâî, abdest ve gusülde ovmanın farz olduğu görüşündedirler. Diğerleri bu görüşe katılmıyorlar.

*8 Azaları öyle yıkamalı ki, son âza yıkandığında ilk yıkanılan âza kurumamış olmalıdır.
*9 Niyet; kalben bir işi yapmaya azmetmek, yönelmektir, tmam Mâlik ve Şafiî,
*10 Sol elden Önce sağ eli, sol ayaktan önce sağ ayağı yıkamalıdır. ‘