Hz. Pir’in Hocaları
Fıkıh Hocaları:
1. Ebu’l- Hattab Mahfuz b. Ahmed b. el- Hasan b. Ahmed el- Kelvazani
2. El- Kadi Ebu Said el- Mübarek b. Ali b. el- Hüseyin el- Muharrimi
3. Ebul Vefa Ali b. Ukayl el- Hanbeli:
Zehebî O’nun şu sözünü nakletmektedir: Cenâb-ı Hak جل جلاله gençliğimde
beni birçok şekilde korumuş ve muhabbetimi ilim üzerine yoğunlaştırmıştır. Oyun ve eğlenceye hiç bulaşmadım. Sadece ve sadece kendim gibi ilim meraklıları ile hemhâl oldum. Şu anda seksen yaşındayım ve yirmili yaşlardaki ilme olan hırsım ve düşkünlüğüm hâlâ devam etmektedir. Ne hatırımda, ne düşüncemde ne ezberimde, ne görme gücümde bir eksilme var; ama görme kuvvetimin biraz zayıfladığını söyleyebilirim.
Zehebî, İbnü’l Cevzî’nin Ebu’l-Muzaffer vasıtasıyla onun şu sözünü nakleder: Haccetmiştim. Kırmızı ipe bağlanmış inciden bir gerdanlık buldum. Bir de baktım ki, kör bir adam gerdanlığını bulana yüz dinar vereceğini vaat ediyor. Gerdanlığı ona verdim. Bana ödülü almamı söyledi. Ben almadım. Şam’a gittim. Kudüs’ü ziyaret ettim. Sonra Bağdat’a yöneldim. Halep’te bir mescide sığındım. Aç ve üşüyor idim. Yanıma birileri geldi. Onlara namaz kıldırdım. Bana yemek verdiler. O gün ramazanın ilk günü idi. Bana imamlarının öldüğünü, kendilerine ay boyunca namaz kıldırmamı teklif ettiler. Ben de kabul ettim. “İmamımızın bir kızı var” dediler. Onunla evlendim. Orada bir yıl kaldım. Bir erkek çocuğum oldu. Karım nifas döneminde hastalanmıştı. Bir gün onun başında beklemiştim. Bir de ne göreyim; kırmızı ipli gerdanlığın aynısı onun boynunda. Ona: “Biliyor musun, bu gerdanlıkla ilgili benim bir hatıram var” dedim ve olanları anlattım. Ağladı ve şöyle dedi: “Demek ki o kişi sensin.
Babam ağlayarak şöyle derdi: “Allâh’ım kızımı bu gerdanlığı bana veren adam gibi birisiyle evlendir.” Demek ki, Allah جل جلاله onun duasını kabul etmiş.
Babam bir süre sonra öldü. Ben bu kolyeyi miras olarak aldım ve Bağdat’a döndüm.”
4. Ebu’l- Hüseyin Muhammed b. el- Kadi el- kebir Ebi Ya’la Muhammed b. el- Hüseyin b. Halef b. el- Ferra el- Hanbeli
Hz. Pir Abdûlkadir Geylani, bu zatlardan 4 mezhep fıkhı, hilaf, usul ve füru okudu. Kendisi, Hanbeli mezhebine mensuptu. Fakat Şafii mezhebinde de çok derin bir bilgiye sahipti. İki mezhepten de fetva verecek kadar ustalaşmıştı.
Hadis Hocaları:
1. Ebu’l Ganaim Muhammed b. Ali b. Meymun b. Muhammed en- Nersi el- Kusi el- Mukri:
Şeyh, İmam Müsennid ve Kufe’nin hadiscisi… Kıraatinin güzelliğinden dolayı Übey lakabıyla meşhurdur. Bu yönüyle sahabeden kıraati güzel olan Übey b. Ka’b’a benzetilmiştir.
Kendisi için özel sözlük yapmıştı. Şöyle derdi: “Daha küçükken Şeyhlerden ders alırdım. Tecvidimin, kıraatimin güzelliğinden dolayı insanlar bana “sen Übey’sin” derlerdi. Hadisi ilk dinlediğim sene h. 442’dir. Bermeki’nin derslerine katıldım, onunla üç konu okuduk, vefat etti.” İbn-i Nâsır şöyle demiştir:
O çok sağlam bir hâfızdı. Onun gibisini görmedik. Sürekli teheccüde kalkar, geceleri ibadetle geçirirdi. Ebu Tâhir b. Selefe ona bir hadis okudu. O hadisi bilemedi. “Bu benim rivayet ettiğim bir hadis değildir” dedi. Bunun sebebi sorulduğunda da şöyle dedi: “Ben bütün hadislerimi tanırım; Zira çok defa onları gözden geçirir, dikkatlice incelerim. Onlar hakkında hiçbir şey bana gizli kalmaz.”
Dört yüz doksan sekiz yılından itibaren her yıl Recep ayında Kûfe’den geliyor, bayram sonuna kadar Bağdat’ta kalıyor ve sonra dönüyordu. Orada kaldığı müddet içerisinde ücret mukâbilinde istinsah ediyor ve onunla
ailesinin geçimini sağlıyordu. Aynı şeyi yapan Ebu Amir El Abderî de onu methedenler arasındadır. Ebu Amir “bu iş onunla (Rahmetullahi aleyh) bitti” demiştir.
Ubey Bağdat’ta iken hastalandı. Onu memleketine götürürken Hılle’de ecel geldi ve vefat etti. Kufe’ye cenazesi götürüldü. Oraya defnedildi. 86 yıl yaşamış olan Ubey, h. 510 yılı Şâban ayının l6’sında vefat etmiştir. Ebu’l-Ferec b. Küleyb’in ondan bir icazetnamesi vardı.
2. Ebu’l Hüseyin el- Mübarek b. Abdilcebbar b. Ahmed b. el- Kasım b.Ahmed b. Abdillah el- Bağdadi es- Sayrafi
3. Ebu Galib Muhammed b. el- Hasan b. Ahmed b. Hasan el- Bakıllani
4. Ebu Muhammed Cafer b. Ahmed b. el- Hüseyin b. Ahmed el- Bağdadi es- Serrac el- Kari el- Edib
5. Ebu Sa’d Muhammed b. Abdulkerim b. Huşeyş el- Bağdadi
6. Ebu Bekir Ahmed b. el- Muzaffer b. huseyn b. Abdillah b. Susen et- Temmar
7. Ebu’l İzz Muhammed b. el- Muhtar b. Muhammed b. Abdilvahid b. Abdillah b. el- Müeyyed Billah el- Haşimi el- Abbasi el- Bağdadi
8. Ebu Osman İsmail b. Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Cafer b. Ebi Said b. Melle el- İsbahani
9. Ebu’l berekat Hibetullah b. el- Mübarek b. Musa el- Bağdadi es- Sakati
10. Ebu’l Kasım ali b. Ahmed B. Muhammed b. Beyran b. er-Rezzaz el- Bağdadi el- Kerhi
11. Ebu Tahir Abdurrahman b. Ahmed b. Abdilkadir b. Muhammed b. Yusuf b. Muhammed b. Yusuf el Bağdadi el- Bezzaz
12. Ebu Talip Abdilkadir b. Muhammed b. Abdilkadir b. Muhammed b. Yusuf el- Bağdadi
13. Ebu’l Berekat Talha b. Ahmed b. Talha b. Ahmed b. el- Hasdan b. Süleyman b. Badi b. el- Haris b. Kays b. el- Eş’as b. Kays el- Kundi el- Akuli
14. Ebu Galip Ahmed b. el- İmam Ebi Ali el- Hasan b. Ahmed b. Abdillah b. el- Benna el- Bağdadi el- Hanbeli
Edebiyat Hocaları
1. Ebu Zekeriyya Yahya b. Ali b. Muhammed b. Hasan b. Bestam eş-Şeybani el- Hatip et- Tebrizi
Hz. Pir Abdûlkadir Geylani (ks), pek çok kişiden ilim okumuştur. O, hadis ve sünnet konusunda imam olmuş, devrinin önde gelen âlimleri arasında sayılmıştır.