Kadiri Tarikatı
Gavs’ul A’zam Abdûlkadir Geylani Hazretleri (ks) “cehri zikir silsilesinde” yer alır. Hz. Abdûlkadir Geylani (ks)’nin tasavvuftaki yoluna “Kadiri Tarikatı” denir.
Tarikatının hususiyeti dinin emir ve yasaklarına uymak, devamlı zikir, Allah-u Teâla’yı جل جلاله anmak, gönlü Allah-u Teâla جل جلاله başkasından kurtarmaktır.
Bu tarikatın özelliği, Peygamberimiz’in صلى الله عليه وسلم tebliğ ettiği İslam’ın özüne uygun tatbik ve icra edilip yürütülmesidir. Asla yanlışlara yer vermez, bid’atten eser yoktur. Çünkü Hz. Abdûlkadir Geylani (ks) “Bizim tarikatımız kitap ve sünnet üzere kurulmuştur!” diye buyurmuştur.
Hz. Pir, “salah ve zühdü” kendisine rehber edinmiştir. Tasavvuf tarihinde ilk zuhur eden tarikat olan “Kadirîlik” beş esas üzerine kurulmuştur. “Himmeti yüce olmak”, “haramdan sakınmak”, “hizmeti güzel yapmak”, “azimetten ayrılmamak”, “ruhsatı bırakmak ve nimete saygılı olmak”. Himmeti yüce olanın derecesi de yüce olur. Haramdan sakınanı Allah kötülüklerden korur. Hizmeti güzel olan ehl-i kerametten olur. Ruhsatı bırakıp, azimetlere devam eden daima hidayet üzerindedir. Nimete saygılı olan, şükrünü eda etmiş olur.
İşte yukarıda sıraladığımız bu vasıfları sebebiyle Kadirî Tarikatı, ilahi tevfik (yardım) refîk (dost) olup, bütün İslam âleminde süratle yayılmıştır.
Burada bir benzetme mevcuttur. Bu benzetmeye göre Kadirîlik öyle bir ağaçtır ki; ağacın gölgesi uzun ve bu gölge kendine sığınanları uzunca müddet korur. Cenab-ı Hak onun kökünü sebat ve istikametle besler ve büyütür. Yalnız şuna da dikkat etmek lazımdır. Meşayih tarafından müritlere bu tarikatın şeceresi verilir. Ancak bu şecereyi görüp her müridin iftihara kapılması ve kendinde benlik görmesi de doğru değildir. Çünkü benlik yükselmeye engeldir.

Hz. Pir (ks)’in bir özelliği vardır ki; kendisi on iki tarikatın manevi hükümdarıdır. On iki tarikatın Şeyhleri ve dervişleri Hz. Abdûlkadir Geylani (ks)’nin ismini anıp, ruh-u şerifine duada bulunurlar. Ehl-i tarikattan olup da Hz. Pir (ks)’e itaat etmeyen kimse yakınlık zirvesinden, uzaklık ve mahrumluk çukuruna düşer. Hz. Pir Abdûlkadir Geylani (ks) tüm tarikatların batmayan güneşi olup halen hayatındaki gibi tasarruf sahibidir.
Abdûlkadir Geylani Hazretleri (ks), Hakka vasıl olmak isteyen talibe, üç yol tavsiye etmiştir. Bu yollar; Ahyar yolu, Ebrar yolu ve Şettariye yoludur. Bunları sırasıyla açıklamamız şöyle olur:
Ahyâr Yolu: Bu yolun salikleri çok namaz kılarak, tesbih çekerek, oruç tutarak ve hacca giderek Hakka vasıl olmak isterler. Fakat bunlar için uzun zaman lazımdır.
Ebrâr Yolu: Bu yola mensup olanlar mücahede yapanlardır. Bunlar riyazet yaparak kötü ahlaklarını iyi ahlaka çevirmeye çalışırlar. Bu yola mensup olanlar Ahyâr’dan fazladır. Bunlar nefislerini adam edip, ruhlarına tahakküm etmeye çalışırlar.
Şettâriye Yolu: Bu yolun mensupları riyazetten kaçarlar ve avam sohbetinden hoşlanmazlar. Bunların neşe, şükür ve zikirden başka işleri olmaz. Bu yol ile vasıl olanlar ahyâr ve ebrâr yollarından fazladır. Bu yolun salikleri tezkiye-i nefse ve hali tasfiye etmeye ve telciye-i ruhla meşgul olurlar. Tezkiye-i Nefs: nefsi ne kadar kötü huy varsa onlardan kurtarmaktır. Tasfiye-i Kalp: Kalbin saf olmasıdır. Kalbi temiz olanlara hakikatin ışığı vurur, orada Hakkın hikmetini görür. Telciye-i Ruh: ruhun nuru ilahi ile parlamasıdır. Bu yola mensup olanlar keşfi kerameti bir arpaya bile satın almazlar.