Niyet; kelime manası olarak kalben bir şeye yönelmektir. Şer’î yönden ise; emrolunan veya mendup (güzel) olan bir işi yapmaya kalbin yönelmesidir. Niyetin belirlenmesi ise, kalbin yöneldiği şeyi açıkça belirtmektir. Niyet ettim Allah rızası için yarınki ramazan orucunu, nezir veya benzeri bir orucu tutmaya niyet etmek gibi.

Niyet ederken belirtilmesi ve geceden niyet edilmesi şart olmayan oruçlar;
(1) Eda olarak tutulan ramazan orucu,
(2) Zamanı belirlenmiş nezir (adanmış) oruçlar
(3) Nafile oruçlardır.
(Bu gibi oruçlara) geceden itibaren gün ortasından biraz öncesine kadar niyet edilebilir ki en doğrusu da budur.
Gün ortası; tan yerinin ağarmaya başlamasından itibaren kuşluk vaktine kadar olan zamandır. Aynı şekilde (bu gibi oruçların) tayin etmeksizin mutlak bir niyetle veya nafile niyetiyle tutulması da doğrudur. Oruca niyet den kimse yolcu veya hasta dahi olsa durum değişmez, en doğrusu da budur. Sağlıklı ve mukîm olanlar, başka bir vacip oruç niyetiyle ramazan orucunu eda edebilirler. Yolcu olanlar bu hükmün dışındaır. Çünkü onlar, hangi vacip oruca niyet ederlerse, o orucu tutmuş olurlar. Hasta bir kimsenin ramazan ayında bir başka vacip oruca niyet etmesi halinde hangi oruca sayılacağı hususunda ihtilaf olunmuştur. Zamanı belirlenmiş adak oruç, başka bir vacibe niyet edilerek tutulamaz; çünkü bu takdirde niyet edilen oruç tutulmuş olur.

Niyet Ederken Belirtilmesi Şart Olan Oruçlar
Niyet ederken belirtilmesi ve geceden niyet edilmesi şart olan diğer bir kısım oruç daha vardır ki bunlar:
(1) Kazaya kalmış ramazan orucu,
(2) Tutulmaya başlanmış bozulmuş kazası lâzım gelen nafile oruçlar,
(3) Her türlü keffâret oruçları
(4) Meselâ, “Allah hastama şifâ verirse bir gün oruç tutacağım” diyen kimsenin hastasının şifâ bulması durumun olduğu gibi tayin olunmamış mutlak nezir *1 oruçlardır.

*1 Mutlak nezir, zamanı belirlenmemiş nezir olup iki kısımdır:
Birincisi, müellifin de belirttiği gibi, “Allah hastama şifa verirse! bir gün oruç tutacağım” diyerek, yapılacak şeyin bir şarta bağlanması ve bu şartın gerçekleşmesi
ikincisi ise, “Allah rızası için bir gün oruç tutacağım” ifâdesinde olduğu gibi herhangi bir şarta bağlı bulunmayan nezirdir.