HZ.iLYAS ALEYHiSSELÂM

 ilyas aleyhisselâm,  israiloğullarına gönderilen peygamberlerdendir. Babası Yasin olup, Harun aleyhisselâmın neslindendir. Nesebi  ilyas bin Yasin bin Finhas bin Ayzar bin Harun’dur. Musa aleyhisselâmın vefatından sonra, onun dinini devam ettirmek üzere Yûşa aleyhisselâm,  israilo- ğullarına peygamber olarak gönderildi. Yûşa aleyhisselâm, Erîha şehrini ve diğer Filistin topraklarını fethedip, buraları,  israiloğulları kabileleri arasında paylaştırdı. Bundan sonra,  israiloğullarından her kabile, kendi başına hareket etmeye başladı. Bu arada ismi Kur’an-ı kerimde bildirilmeyen birçok peygamber,  israiloğullarına gönderildi. Bu peygamberler, Tevrat’ın hükümlerini unutan ve bunlara uymayan  israiloğullarını uyarmak ve onları Tevrat’ın hükümlerine tâbi kılmak için tebliğde bulundu. Bunlardan biri de  ilyas aleyhisselâmdır.  israilo- ğulları, Filistin topraklarını elde edince, kabilelerden biri de Balbek’te yerleşti.  ilyas aleyhisselâm Balbek’te yerleşen Benî  israil kabilesine peygamber olarak gönderildi. O zamanda Balbek’te hüküm süren zalim bir hükümdar vardı. Bal adını verdiği altından bir put yapmıştı. Halkı bu puta tapmaya zorlardı. Bulundukları beldenin ismi “Bek” iken, bu putun ismi ile birleştirilerek Balbek demişlerdir. Balbek’te yaşayanlar, altından yaptıkları büyük bir puta tapıyorlardı.  ilyas aleyhisselâm, bunlara, “Allahü teâlânın azabından korkmaz mısınız? O en güzel yaratanı bırakıp da Bal putuna mı tapıyorsunuz? Allah sizin ve atalarınızın Rabbidir.” diyerek nasihat etti. Fakat insanlar, onun nasihatlerine uymadılar. Onları Allahü teâlânın azabı ile korkuttu ise de, dinlemeyip,  ilyas aleyhisselâmı beldelerinden çıkardılar.  isyanları sebebiyle Allahü teâlâ, memleketlerinden bereketi kaldırdı. Yağmurlar yağ- maz oldu ve kıtlık başladı. Hayvanları susuzluktan kırıldı. Başlarına çeşitli musibet ve belâlar geldi.  ilyas aleyhisselâm ise, onlar böyle sıkıntı içinde iken, gittiği her yerde imanı yayıyor, halka anlatıyordu. Bütün evlerde kıtlık varken, iman edenlerin evlerine  ilyas aleyhisselâmın mucizesi ile bereket gelmişti. Herkes kokmuş leş yemek mecburiyetinde kalırken, iman edenlerin evi yiyeceklerle dolup taşı- yordu. Hükümdarların hazineleri para ile dolu olmasına rağmen, satın alacak yiyecek bulamıyorlardı. Nihayet bu belâ ve musibetlere;  ilyas aleyhisselâmı dinlemedikleri, iman etmedikleri için düştüklerini anladılar.  ilyas aleyhisselâmı Balbek’ten çıkardıklarına pişman oldular. Onu; köylerde, kasabalarda, dağlarda, ovalarda ve her yerde aramaya başladılar. Bulunca, kendisinden af dilediler. Yaptıklarına pişman olduklarını söyleyip, ısrarla Balbek’e dönmesini istediler.  ilyas aleyhisselâm da Balbek’e döndü. Balbek ahalisini toplayıp, onlara dedi ki: Size yazıklar olsun!  isyanınız sebebiyle yağmur yağmadı; kıtlıktan perişan oldunuz. Bu yüzden hayvanlarınız susuzluktan kırıldı, ağaçlar ve bitkiler kurudu. Batıl, boş bir gurur ve kibir içindesiniz. Taptığınız putlar, size hiçbir fayda veremez. Haydi putlarınızı çı- karın, size yardımcı olsunlar! Onlar size yardımcı olamaz. Biliniz ki, siz batıl bir yoldasınız. Putlara tapmaktan vazgeçip, vakit kaybetmeden, derhal iman ediniz!  israiloğulları, putu terketmek hususunda tereddüt gösteriyorlardı.  ilyas aleyhisselâm, onların tereddütlerinin boş ve manasız olduğunu bildirerek dedi ki: Söyleyin Bal putunuza, size yağmur yağdırsın!  israiloğulları, kendi elleriyle yaptıkları putun, bunu yapamayacağını pekâlâ biliyorlardı.  ilyas aleyhisselâmın bu ikazı üzerine, iman ettiler ve ona tâbi olacakları- na dair söz verdiler. Bunun üzerine,  ilyas aleyhisselâm dua etti. Belâ ve musibetlerin kalkıp, ferahlığın gelmesi için yalvardı. Allahü teâlâ duasını kabul buyurup, bolluk ve bereket ihsan eyledi. Bol yağmur yağdı. Her taraf yemyeşil oldu. Balbek halkı, ekip biçmeye başladı ve ferahlığa kavuştu.  israiloğulları, bu hâlde, bir müddet  ilyas aleyhisselâma tâbi oldular. Fakat imandaki sebatları fazla sürmedi. Yine isyan ederek, eski sapıklıklarına döndüler.  ilyas aleyhisselâm, tekrar nasihat edip ikaz etti ise de dinlemediler. Bunun üzerine, onların dinlerinden döndüklerine ve doğ- ru yola gelmeyeceklerine iyice kanaat getirdi. Bu hâle pek ziyade üzüldü ve kendisini, bu azgın insanlardan ayırması için, Allahü teâlâya dua etti. Allahü teâlâ,  ilyas aleyhisselâmın duasını kabul buyurup, onların arasından ayrılarak başka bir yere gitmesine müsaade etti. Böylece  ilyas aleyhisselâm bulunduğu yeri terk etti.  israilo- ğulları,  ilyas aleyhisselâmın gitmesinden sonra, isyanları sebebiyle perişan bir hâle düştüler.  iman ve itaat etmemenin dünyadaki cezasını çektiler.  ilyas aleyhisselâm Balbek’ten ayrıldıktan sonra, Allahü teâlânın emirlerini insanlara bildirmek ve imanı yaymak için dolaşırken, yolu bir köye düş- müştü. Bu köydeki insanlara nasihatte bulunup, peygamberler tarihi ansiklopedisi 264  iLYAS ALEYH iSSELÂM iman etmeye davet etti. Bunun üzerine halk, onu sevip köylerinde bir müddet kalmasını istediler. Kabul etti ve  israiloğullarından ihtiyar bir kadının evine misafir oldu. Bu kadının hasta bir oğlu vardı. Kadın, oğlunun hastalıktan kurtulması için  ilyas aleyhisselâmdan, Allahü teâlâya dua etmesini istedi.  ilyas aleyhisselâm abdest aldı ve iki rekât namaz kıldıktan sonra, çocuğun şifa bulması için dua etti. Allahü teâlâ duasını kabul buyurup, hastaya şifa ihsan eyledi. Bu çocuğun ismi Elyesa idi.  iyileştikten sonra,  ilyas aleyhisselâmın yanından hiç ayrılmadı. Ondan Tevrat’ı öğrendi. Elyesa,  ilyas aleyhisselâmdan sonra  israiloğullarına peygamber olarak gönderildi.  ilyas aleyhisselâmın peygamberliği, Kur’an-ı kerimde bildirilmiş olup, bu husustaki ayet-i kerime mealen şöyledir: ( ilyas da, şüphe yok ki, gönderilmiş peygamberlerden idi.) [Saffat 123]  ilyas aleyhisselâmın Hızır aleyhisselâm ile buluştukları rivayet edilmiş- tir. Bu sebeple, bilhassa Anadolu’da halk, Hıdrellez denilen bir günde kırlara çıkarak, gezip eğlenmeyi âdet hâline getirmiştir. (Bu günün dinî bir hüviyeti ve kudsiyeti yoktur.) Soğuk ve bahar mevsiminde insanların açık havaya ve yeşilliğe çıkma arzuları, Hızır ile  ilyas’a (aleyhimesselâm) duyulan sevgi ve saygı ile birleştirilerek böyle bir âdet ortaya çıkmıştır.  islâmiyet, Hızır ve  ilyas’ın Allahü teâlânın sevdiği kullarından olduğunu haber veriyor. Fakat onlar adına mukaddes bir gün tayin edildiğini bildirmiyor. Âdet olarak yapılan şeyler dine ters düşmezse, yani dinin emirlerinin yapılmasına engel değilse ve dinin yasak ettiği şeylerin yapılmasına sebep olmazsa, bir zararı yoktur.