Yer Altındaki Maden ve Definelerin Zekatı

Bir Müslümanın veya zimmînin haraç veya öşür arazîde bulduğu altın, gümüş, kurşun gibi bir madene -ister bulunan bu matabiî bir halde bulunsun, isterse (önceki) câhiliye devri insanlarca gömülenlerden olsun- (Arapça’da) rikâz denir. Rikâz denilen maden veya definelerin -yalnızca bulunmalı- beşte biri (zekât olarak) verilir.
Rikâzdan elde edilen gelirler, harb ganimetlerine eklenir ve devlet tarafından sadece fakir fukaraya ve zekât verilmesi îken şâir yerlere tahsis olunmayıp bütün halkın yararına sarf edilir.

Öşür Arazî: Fethedilen bir ülkenin insanları kendi rızalarıyla İslâm’a girmişler ve ellerindeki arazileri de kendi mülkiyetlerine geçirilmişse veya fethedilen ülkenin arazileri islâm mücahidlerinin mülkiyetlerine geçirilmişse bu gibi arazilere öşür arazisi denir. Bu arazilerden onda bir oranında öşür alındığı için bu isimle anılır

Haraç Arazî: Anlaşmayla veya üstünlük sağlamak suretiyle fethedilen ve arazîsi oranın yerlisi bulunan gayr-i müslim halka temlik edilmişse, bu gibi arazilere haraç arazî denir. Bu arazîlerden zekât değil haraç adı altında uygun görülecek bir vergi alınır.